Onderkant pan aangebrand
Zo, even een goeie bak koffie erbij. Hè hè. We gaan het hebben over die eeuwige nachtmerrie van elke kok: die aangebrande onderkant van je pan. Je kent het wel, je staat te dagdromen, even snel dat appje checken… en pats! Zwarte rook, een geur waar je kat van wegrent en een pan waar je spontaan spijt van krijgt dat je 'm ooit gekocht hebt.
Onderkant pan aangebrand: Feiten, mijn eigen falen en wat je er van kan leren
Nou, de feiten zijn simpel: suiker en vet, de boosdoeners.
Of gewoon te hoge hitte.

Maar laten we eerlijk zijn, er zit ook vaak een flinke dosis onoplettendheid bij. Uit ervaring weet ik dat. Ik herinner me nog die keer, ik zou een supersimpele caramel-saus maken. Dacht ik. Telefoon ging, ik nam op, lang verhaal, en toen ik terug in de keuken kwam… PURE RAMP!
Die pan was dus niet meer te redden. Echt, zwarte, keiharde klonten caramel. Een crime scene. Dat ging dus compleet fout bij mij - en toch leerde ik er wat van: zet ALTIJD een timer. Echt. Altijd.
Wat ik altijd doe is, zodra ik begin met iets wat potentieel kan aanbranden, zet ik een kookwekker.
Niet alleen op mijn telefoon (want die leidt alleen maar af), maar zo'n ouderwets ding. Tik tak, tik tak. Het herinnert je eraan dat er iets op het vuur staat dat je aandacht nodig heeft. Een beetje zoals een irritante, maar wel nuttige, sidekick.
Maar goed, wat te doen als die onderkant pan aangebrand is?
Niet meteen wegmikken! En zeker niet met een metalen spons te lijf gaan. Dat is echt pan-mishandeling!
- Eerst proberen met heet water en afwasmiddel. Laat het een tijdje weken. Echt, een paar uur.
- Helpt dat niet? Dan is er altijd nog baking soda. Maak een papje van baking soda en water en smeer dat op de aangebrande plek.
Weer laten weken.
- Als al het zachte weken niet werkt, dan kan je de pan vullen met water en een flinke scheut azijn. Aan de kook brengen en een tijdje laten pruttelen. Vaak komt het dan al los.
En weet je wat ook helpt?
Geduld! Echt, die pan is niet in vijf minuten aangebrand, dus verwacht ook niet dat je 'm in vijf minuten schoon hebt. Rome is ook niet op één dag gebouwd. En je perfecte risotto ook niet, trouwens. (Daar heb ik ook al eens een ramp mee gehad… een aangebrande bodem EN halfgare rijst.
Dubbel pech!)
Ik merk dat er in de ontwikkelingen op kookgebied steeds meer aandacht is voor pannen die minder snel aanbranden. Van die speciale coatings.

Werkt dat? Soms wel, soms niet. Het hangt echt af van de kwaliteit van de pan en hoe je ermee omgaat.

Ik ben zelf nogal fan van gietijzer, maar daar moet je wel mee leren werken. Het wordt gloeiend heet, maar houdt die hitte ook goed vast. Perfect voor steaks, maar minder handig voor delicate sausjes.
Inspiratie en voorkomen is beter dan genezen
Over inspiratie gesproken, kijk eens naar de Aziatische keuken.
In wokgerechten bijvoorbeeld, wordt er vaak met een hoog vuur gewerkt, maar de ingrediënten worden constant in beweging gehouden. Dat voorkomt aanbranden. Of denk aan slow cooking! Lange bereidingstijden op een lage temperatuur. Heerlijk!
En je hebt minder kans op aangebrande pannen.
Maar het allerbelangrijkste blijft: blijf erbij! Ok, je mag best even een appje checken, maar houd je kookkunsten in de gaten. Zie het als een mindfulness-oefening. Focus op de geuren, de kleuren, de geluiden.
En als je dan toch die aangebrande onderkant hebt… weet dan dat je niet de enige bent. En dat je er van kan leren. En dat er altijd baking soda is.
Zo. En nu, nog een bakkie. Wie doet de afwas?

(Hint: niet ik, ik heb al genoeg over aangebrande pannen gepraat!)